Ήρθε και το Πάσχα για φέτος. Κόσμος μετακινείται και ταξιδεύει με σκοπό να ανταμώσει αγαπημένους φίλους και συγγενείς. Οι περισσότερες συζητήσεις αυτές τις μέρες, είναι γύρω από το λεγόμενο πασχαλινό τραπέζι, την τήρηση των εθίμων της γιορτής αυτής αλλά και της προσφοράς των δώρων, κυρίως για τα βαφτιστήρια. Η λαμπάδα, το σοκολατένιο αυγό και το τσουρέκι. Τι είναι όμως vegan και τι είναι νηστίσιμο και τι σχέση έχουν μεταξύ τους;
Στην περίπτωση που το βαφτιστήρι είναι vegan, αλλά οι νονοί δεν είναι παρόμοιας φιλοσοφίας, δυσκολεύουν τα πράγματα για εκείνους μιας και συνήθως μπερδεύουν, όπως και οι περισσότεροι, το βιγκανισμό με τη νηστεία. Κάτι που είναι νηστίσιμο δεν είναι απαραίτητα και vegan, αν πρόκειται για φαγώσιμο.
Αλλά ας θυμηθούμε πρώτα τι είναι vegan. Σύμφωνα με τον ορισμό της Vegan Society, όπως αυτός ανανεώθηκε το 1979, βιγκανισμός είναι:
“Μια φιλοσοφία και τρόπος ζωής που προσπαθεί να αποκλείσει – στο μεγαλύτερο δυνατό και εφικτό βαθμό – όλες τις μορφές εκμετάλλευσης και βαναυσότητας των ζώων για τροφή, ένδυση ή οποιοδήποτε άλλο σκοπό και κατ’ επέκταση να προάγει την ανάπτυξη και χρήση μη-ζωικών εναλλακτικών για το συμφέρον των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος. Στον τομέα της διατροφής υποδηλώνει την πρακτική της κατάργησης όλων των προϊόντων που προέρχονται εξ’ ολοκλήρου ή μερικώς από ζώα.”
Κατά συνέπεια, μια λαμπάδα φτιαγμένη από παραφίνη μεν (vegan) αλλά με ένα κερωμένο από κερί μέλισσας φυτίλι δε, δεν είναι vegan, αφού για να κατασκευαστεί έχει προηγηθεί η εκμετάλλευση κάποιου ζώου (της μέλισσας). Επίσης, ένα νηστίσιμο τσουρέκι δεν είναι απαραίτητα vegan μιας και μπορεί να έχει φυτική μαργαρίνη μεν, ενισχυμένη με βιταμίνη D δε, μη vegan προέλευσης. Ή ακόμα και να περιέχει ζωικής προέλευσης λιπαρά οξέα και όχι φυτικής. Τέλος, σε ότι αφορά το σοκολατένιο αυγό, τα πράγματα είναι πιο εύκολα, μιας και το νηστίσιμο είναι συνήθως και vegan από τη στιγμή που δεν περιέχει γάλα (αυγό με μαύρη σοκολάτα). Εννοείται, βέβαια, πως κανένα από τα παραπάνω προϊόντα δεν έχει δοκιμαστεί πειραματικά σε ζώα!
Αν θέλουμε να επεκταθούμε, πέραν του Πάσχα, νηστίσιμες είναι και οι γρανίτες παγωτό, δεν είναι όμως vegan γιατί, αν αναζητήσετε τα συστατικά τους, με έκπληξη θα διαπιστώσετε την ύπαρξη κάποιων Ε (έψιλον) που αντιστοιχούν σε ζωικής προέλευσης υλικά. Όπως και στις καραμέλες κανέλας «Λάβδας» που παραλίγο να αγοράσω μια μέρα, έτσι και οι κόκκινες γρανίτες περιέχουν συνήθως «καρμίνιο» ή το Ε που αντιστοιχεί στο καρμίνιο, το οποίο είναι αλεσμένα και αφυδατωμένα κόκκινα σκαθάρια.
Πολλά ζαχαροπλαστεία πωλούν σιροπιαστά γλυκά, σαραγλί, κανταΐφια και μπακλαβάδες και αυτά, επίσης, θεωρούνται νηστίσιμα. Όμως το βούτυρο από το οποίο φτιάχνονται συχνά είναι το λεγόμενο «κλαριφιέ», άλλωστε μυρίζουν κιόλας, το οποίο προέρχεται από το κλασικό ζωικό βούτυρο, το οποίο όταν θερμανθεί διαχωρίζει το λίπος του (ανεβαίνει ψηλά στο σκεύος) από τις πρωτεΐνες του (μένουν στον πυθμένα του σκεύους). Ναι, αυτή η λιπαρή ουσία δεν περιέχει αίμα και σάρκα ζώου και είναι νηστίσιμη. Δεν είναι όμως και vegan μιας και είναι προϊόν εκμετάλλευσης της αγελάδας ή του προβάτου.
Τέλος, νηστίσιμα θεωρούνται και τα ζώα της θάλασσας, εκτός από τα ψάρια, άγνωστο για ποιο λόγο, αλλά και οτιδήποτε περιέχει μέλι. Τίποτα από τα δύο δεν είναι vegan, μιας και δεν είναι φυτικής προέλευσης και η παραγωγή του ενέχει βία και εκμετάλλευση απέναντι σε κάποια ζώα.
Συνεπώς, το νηστίσιμο τρόφιμο δεν ενέχει μέσα του την ειρηνική στάση ζωής απέναντι σε όλα τα ζώα, αλλά είναι μια αποκλειστικά διαιτητική προσέγγιση της διατροφής, εμπνευσμένη από θρησκευτικούς κυρίως λόγους.
«Ανοίγοντας» αρκετά την εικόνα, δεν θα ήταν vegan να κάνει δώρο ο νονός και η νονά παπουτσάκια ή ρουχάκια φτιαγμένα από δέρμα ζώου, ούτε και ένα παραμύθι στο οποίο ο ήρωας δραστηριοποιείται σε ένα τσίρκο ή πάρκο ζώων, κανονικοποιώντας την εκμετάλλευση, τη φυλάκιση και την απομάκρυνση των ζώων από το φυσικό τους περιβάλλον και την οικογένειά τους.
Προσωπικά, εκτιμώ πολύ τους μη vegan φίλους μου που αναζητούν vegan επιλογές για εμάς, σεβόμενοι την επιλογή μας, και μέσα μου εύχομαι μια μέρα να κάνουν και οι ίδιοι τη σύνδεση και να αγαπήσουν όλα τα ζώα ασχέτως κουλτούρας, συνήθειας και εθίμων. Και οι επιλογές τους, οποιονδήποτε σκοπό κι αν εξυπηρετούν, να γίνονται υπό το πρίσμα αυτής της αγάπης και του σεβασμού.
Καλό και ειρηνικό Πάσχα.
